piątek, 23 października 2015

Głęboki Internet, czyli jak szukać, żeby znaleźć

Czy znaleźliście się kiedyś w dosyć niekomfortowej sytuacji, gdy cytując "mądrości" uwielbianej wikipedii, bądź innego, znacznie gorszego szkaradzieństwa, ktoś obalił Wasze poglądy na rzeczywistość, twierdząc, że jest to wierutne kłamstwo, że udowodni swoje racje pokazując materiały godne zaufania, sprawdzonych przez uczonych tego świata? Czy nie było Wam, mistrzom swego fachu, nieco nieprzyjemnie, gdy ktoś, wydawałoby się, może i mądry, ale interesujący się czymś zupełnie innym, stwierdza, że ma rację... i co najgorsze, to prawda? Przerysowane? Niekoniecznie. Jestem bibliotekarzem (swoją drogą, ile to ja już razy o tym informowałam swoich czytelników! Nudzisz, mała!) i wstyd się przyznać, zdarzyła mnie się taka sytuacja. W każdym razie bardzo podobna (pokory trochę, dziewczę kochane!). Na jednych z zajęć podałam niesprawdzone informacje, o zgrozo! O tym jednak dowiedziałam się po pewnym czasie, przeszukując od niechcenia Internet.

(zdjęcie stąd)











Głęboki Internet - pojęcie

Głęboki Internet to zasoby sieciowe, które typowe wyszukiwarki nie są w stanie indeksować, przez co użytkownik ma do nich utrudniony dostęp. Nie oznacza to jednak, że zwykły śmiertelnik nie jest w stanie ich odnaleźć. Wymaga to więcej wysiłku, skupienia, ale jest warte swej ceny. Jest przede wszystkim sposobem na informacje niesprawdzone, powtarzające się, tworzące niechciany szum informacyjny.

Jak odkrywać zasoby głębokiego Internetu?

Lidia Derfert-Wolf w pracy "Odkrywanie niewidzialnych zasobów sieci" wymienia 6 [sześć] sposobów na eksploracje tzw. Deep Web (czyli głębokiego Internetu, właśnie):

1. specjalne usługi standardowych wyszukiwarek, współpraca z wydawcami czasopism oraz twórcami baz danych i katalogów
Przykład: KaRo (Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich) - narzędzie uzupełniające polski centralny katalog NUKAT (Katalog Zbiorów Polskich Bibliotek Naukowych).

2. stosowanie odpowiednich standardów i innych rozwiązań technicznych przez twórców zasobów sieciowych
Twórcy baz danych i stron internetowych dynamicznie rozwijających się dla wspólnego dobra współpracują ze sobą, aby znaleźć sposób na uwidocznienie swoich zasobów. By standardowe wyszukiwarki korzystały z nich, informacje zawarte w bazie danych muszą konwertować w sposób sprawdzony i przyjęty przez ogół.

3. tworzenie specjalistycznych wyszukiwarek i multiwyszukiwarek
Specjalistyczne wyszukiwarki to takie, które umożliwiają wyszukiwanie dokumentów z określonej dziedziny.
Multiwyszukiwarki, inaczej metawyszukiwarki, kierują nas do ogromnej ilości wyszukiwarek, baz danych, czy serwisów, które zawierają odpowiedź na nasze zapytanie.

4. zintegrowane przeszukiwanie elektronicznych zasobów bibliotek
Witryny biblioteczne są coraz bardziej obładowane. Nie znaczy to, że twórcy tych witryn nie mają na to sposobów. Jednym z nich jest przeszukiwanie zasobów zadając jedno pytanie do kilku serwisów.

5. tworzenie katalogów tematycznych, w tym serwisów o kontrolowanej jakości subject gateway
Subject gateway (inaczej: bramy dziedzinowe/bramy tematyczne/tematyczne systemy hipertekstowe/dziedzinowy system hipertekstowy; Boże, ile tego jest? Nie można prościej?) - pogrupowane tematycznie linki do potrzebnych danych z zakresu interesujących nas tematów. Zasoby są selekcjonowane, oceniane, opisywane, katalogowane przez ekspertów w danej dziedzinie i/lub bibliotekarzy.
Przykłady polskich bram tematycznych:

6. szkolenia użytkowników sieci
Czyli to, co teraz robię? :-P

Jak widać, gdyby nie autorzy witryn, wyszukiwarek, baz danych, czy choćby standaryzacja w dziedzinie gromadzenia i wyszukiwania w głębokim Internecie, jak również korelacja typu twórca - użytkownik, nierzadko zmuszeni bylibyśmy z korzystania z informacji niepewnych, niesprawdzonych. Głęboki Internet ułatwia nam znalezienie informacji rzetelnych i jest swego rodzaju rozwiązaniem na informacyjny szum (o czym już wspominałam).

Temat ten to temat rzeka. Nie będę zanudzać (Wreszcie! Hurra!). Dla zainteresowanych podam kilka linków:
B. Jaskowska "Ukryty internet - jakie korzyści mogą mieć z niego naukowcy i praktycy?"
M. Roszkowski "Język informacyjno-wyszukiwawczy jako narzędzie organizacji informacji w dziedzinowych systemach hipertekstowych" w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej
bing.com - multiwyszukiwarka, konkurencja googla
Zestawienie polskich bibliotek cyfrowych
Kurs "Głęboki Internet (bazy danych) i możliwości jego przeszukiwania"

Skomplikowane? Zapytaj. Jeśli wiem, odpowiem. ;-)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz